W świetle Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TMC) każdy pokarm który codziennie spożywamy ma określone działanie w organizmie, nie tylko w na poziomie materii, fizjologii ale również na poziomie energetycznym. Tak zwana energetyka pożywienia jest aspektem kompletnie nierozpoznawalnym w dietetyce zachodniej, jak również niemożliwym do zanalizowania przy użyciu aktualnie dostępnych narzędzi. Wiedza na temat energii pożywienia wynika bezpośrednio z empirycznych podstaw systemu medycyny chińskiej.
„Zachodnia dietetyka opiera się głównie na teorii makro i mikroskładników, czyli na badaniu ilościowym i jakościowym materii, jaka tworzy pożywienie. Skupia się na jakości i ilości podstawowych składników odżywczych w menu: białek, węglowodanów, tłuszczy oraz witamin, minerałów i śladowych pierwiastków. Te aspekty w medycynie Wschodu zmieścilibyśmy w tej części dyskursu, która obejmuje YIN pożywienia. Nie rozumiemy i nie rozpoznajemy w zachodniej wizji YANG oraz Qi pokarmów, czyli esencji witalnej oraz tego, w jaki sposób natura danego pokarmu wpływa na ciało termicznie, do którego odnosi się narządu, jaki posiada smak (nie mylić z wrażeniami na języku) oraz kierunek ruchu w ciele.
ABY ZROZUMIEĆ, JAK TO DZIAŁA, WYOBRAŹ SOBIE, ŻE KAŻDY Z POKARMÓW JEST JAK ZIOŁO DLA ZIELARZA, MA OKREŚLONE WŁAŚCIWOŚCI I DZIAŁANIE W ORGANIZMIE, TERMICZNIE OGRZEWA LUB CHŁODZI, NAWILŻA LUB OSUSZA, ROZPRASZA LUB SKUPIA, A W KONSEKWENCJI POPRAWIA LUB POGARSZA STAN TWOJEGO ZDROWIA. JEŚLI SIĘGASZ PO NAPAR Z MIĘTY, BYWA, ŻE WIESZ, IŻ ZADZIAŁA CHŁODZĄCO, ALE NIE POMYŚLISZ TAK O SUROWYM OGÓRKU LUB POMIDORZE.
Znając wszystkie aspekty pożywienia, termikę, smak, kierunek ruchu, Yin i Yang, jesteśmy w stanie bardziej skutecznie wspierać ciało, zapobiegać chorobom i leczyć je, zamiast pogłębiać stan nierównowagi.” (…)
Kawa i medycyna Wschodu
Wzbudza dziś wiele kontrowersji, zarówno w świecie zachodniej nauki, jak i z perspektywy TCM. Zrozumienie jej działania na poziomie energetycznym w organizmie nie jest proste. Część źródeł wskazuje, że jej termika jest ciepła, inne źródła utrzymują, że jej działanie wydaje się mieć charakter ochładzający mimo spożywania na gorąco. Kawa ostatecznie nie wzmacnia organizmu, nie dodaje na trwałe energii, po chwilowym złudnym zastrzyku witalności (powierzchownym), drenuje Ogień Nerek, osłabia Yang Nerek.
Spożywana w małych ilościach i z dodatkiem aromatycznych i ogrzewających przypraw może mieć działanie terapeutyczne. Aby zapobiec negatywnym skutkom picia kawy, zaleca się ją wypijać ze szklanką wody. (…).
Ponieważ kawa jest używką i wypijana regularnie prowadzi do uzależnienia, warto zadać sobie pytania:
Dlaczego piję kawę?
Jak u mnie z energią na co dzień?
Czy budzę się wypoczęty/ta?
Do czego służy mi kawa?
Jakie ilości kawy wypijam?
Co dzieje się gdy ją odstawiam?
Dopóki wysypiasz się doskonale, nie masz problemów z porannym wstawaniem, masz mnóstwo energii codziennie, niewielka ilość kawy po śniadaniu lub obiedzie może Ci służyć, poprawiając trawienie. Jeśli jednak masz problemy z zasypianiem, twój sen jest zakłócany przez nocne koszmary, regularne wybudzanie się , śpisz płytko, cierpisz z powodu chorób przewlekłych, problemów autoimmunologicznych, kawa nie powinna gościć w twoim codziennym menu. Jak mawia Claude Diolosa: „napój, który może wywołać bezsenność, nie może być uznawany za zdrowy”. Sen zakłócony to brak możliwości zregenerowania organizmu i proszenie się o kłopoty ze zdrowiem prędzej czy później.
„Kawa jest bardzo lubiana, ponieważ jej działanie w organizmie jest odczuwalne natychmiastowo, orzeźwia umysł, wspiera funkcje kognitywne, detoksykuje po wypiciu nadmiaru alkoholu. Kawa spożywana w małych ilościach, „mała czarna” po włosku, zwiększa krążenie krwi (również w mózgu), natomiast picie kawy regularnie może ostatecznie zaburzać pracę układu nerwowego, powodować bezsenności i niepokój. Kawa jest też moczopędna i wysusza płyny ciała (palpitacje to wynik wyczerpania Krwi). Kawa serwowana z mlekiem (białko i tłuszcz) może powodować migreny (zablokowanie Żołądka i Śledziony). Kawa sklepowa, złej jakości, przypadkowa, zawierająca środki ochrony roślin, pestycydy i herbicydy, jest mieszanką wyjątkowo szkodliwą dla układu nerwowego i mózgu.(…)”
JAK TO DZIAŁA?
Kawa ma smak gorzki, a ten w nadmiarze osusza a nawet odwania, powodując suchość w ciele wynikającą z wyniszczenia tzw. cennych płynów ciała, w tym Xue – czyli krwi. Objawy suchości będą powiązane zarówno z fizjologią, stanem emocjonalnym oraz intelektualnym (sucha skóra, zmarszczki, słabe paznokcie, włosy bez blasku, osłabienie krążenia, niedobory krwi, skurcze, tiki nerwowe, drżenie, palpitacje, bezsenność, słaba pamięć, rozdrażnienie, lęki, nieufność, podejrzliwość, strachliwość, zmęczenie, wyczerpanie).
DOKONUJ ŚWIADOMEGO WYBORU
„Kupuj kawę certyfikowaną, najlepiej z małych palarni. Nie nadużywaj jej na co dzień. Jeśli doskwierają Ci objawy zmęczenia, które nie mijają nawet po przespanej nocy, doświadczasz ospałości, ociężałości, braku motywacji, szukaj przyczyn. Kawa nie rozwiązuje problemów związanych z wyczerpaniem – działa pozornie, doprowadzając do uzależnienia i jeszcze większego wyniszczenia.
JAK PRZYGOTOWAĆ KAWĘ
Gotuj kawę z dodatkiem ciepłych przypraw, kardamonu i cynamonu, oraz serwuj oszczędnie, mając na uwadze własny organizm i przeciwwskazania.
ZALECANA
W przypadku astmy, stanu po nadużyciu alkoholu, zaparciach na tle zimnej wilgoci.
NIEZALECANA
W przypadku suchości, niedoborów Krwi, osłabieniu Yang Nerek. Mniej szkodzi osobom spożywającym mięso, bardziej wegetarianom z niedoborami Krwi; mniej mężczyznom, bardziej kobietom (wątek krwi miesięcznej).”
Dbaj o siebie!
————————
Autorką artykułu jest:
Fragmenty książki pt. Smakoterapia – Żyj i jedz zdrowo. Odporność na talerzu. Iwona Zasuwa 2023.
Zdj. canva.com
